Het Vrijstellingsbesluit is een besluit waarin staat omschreven wat je mag doen zonder omgevingsvergunning op stedenbouwkundig vlak. Maar, zoals je waarschijnlijk ook al ondervonden hebt, mag je in de ene gemeente meer dan in de andere. Hoe komt dit nu?
Aangezien de huidige regelgeving vaak voer voor discussie is, zijn er wijzigingen op komst. Wat houden deze wijzigingen nu juist in en hoe zit het met de inwerkingtreding?
Op vandaag staat er in hetBesluit van de Vlaamse Regering van 16 juli 2010 tot bepaling van stedenbouwkundige handelingen waarvoor geen omgevingsvergunning nodig is (incl. daaropvolgende wijzigingen) vermeld wat je mag doen zonder omgevingsvergunning (= Vrijstellingsbesluit) en in het Besluit van de Vlaamse Regering betreffende de meldingsplichtige handelingen ter uitvoering van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening staat omschreven wanneer de meldingsplicht geldt.
Je zou denken dat dit klaar en duidelijk is, maar niets is minder waar.
Elke lokale overheid kan immers via stedenbouwkundige verordeningen bijkomende vergunningsplichten invoeren: vrijgestelde zaken meldingsplichtig maken, meldingsplichtige zaken vergunningsplichtig maken of zelfs vrijgestelde zaken vergunningsplichtig maken.
Dit zorgt ervoor dat je in de ene gemeente geen vergunning en ook geen melding nodig hebt voor bijvoorbeeld het rooien van een hoogstammige boom (mits voldaan wordt aan enkele voorwaarden), terwijl je in de andere gemeente een melding moet doen en in een nog andere gemeente heb je dan weer een vergunning nodig. Dit zorgt voor onduidelijkheid en hierdoor ontstaat er dan ook veel discussie.
Om deze onduidelijkheden en discussies op te lossen, werd er een systeem uitgewerkt van lokale vergunningsplicht. Alle zaken die in het Vrijstellingsbesluit staan, zullen in elke gemeente ook effectief vrijgesteld zijn van een vergunning.
De Vlaamse Regering zal echter wel een limitatieve lijst van handelingen vaststellen waarvoor lokale besturen wel een vergunningsplicht kunnen invoeren. Lokale besturen kunnen dus alleen een vergunningsplicht invoeren voor die handelingen die opgenomen zijn in deze limitatieve lijst. Wil een lokaal bestuur dit doen, dan moet ze dit via een stedenbouwkundige verordening doen.
Lokale besturen zullen niet langer vrijgestelde handelingen meldingsplichtig of meldingsplichtige handelingen vergunningsplichtig kunnen maken, als deze niet voorkomen op de lijst.
Verder wil de Vlaamse Regering de meldingsplicht afschaffen. Zo zullen de huidige meldingsplichtige handelingen ofwel verschuiven naar het Vrijstellingsbesluit ofwel zullen ze vergunningsplichtig worden.
Daarnaast zullen ook heel wat bestaande vrijstellingen verduidelijkt of aangescherpt worden en er zullen ook een paar nieuwe vrijstellingen bijkomen.
Bovenstaande wijzigingen zorgen er ook voor dat verschillende bestaande stedenbouwkundige verordeningen aangepast zullen moeten worden. Indien dit niet (tijdig) gebeurd, zullen de betrokken bepalingen van rechtswege worden opgeheven.
Op 4 juli 2025 heeft de Vlaamse Regering het voorstel van Jo Brouns voor de aanpassingen aan het Vrijstellingsbesluit, meldingsbesluit en de opmaak van de limitatieve lijst principieel goedgekeurd. Deze voorstellen moeten nu nog bekeken worden door de strategische adviesraden. Er wordt verwacht dat deze wijzigingen goedgekeurd zullen worden tegen het einde van dit jaar.
De geplande aanpassingen aan het vrijstellingsbesluit kunnen gevolgen hebben voor jouw bedrijfsvoering en vergunningen. Wil je weten of jouw dossier binnenkort extra verplichtingen of kansen inhoudt? Onze experten zetten alles helder op een rij.
Ontdek hoe DLV jou helpt vooruit te blijven kijken
Een schuilhok is geen stal, geen schuilstal en geen verplaatsbare stal. Wat is een schuilhok wel? Een eenvoudige constructie die louter dient voor het schuilen in functie van de weersomstandigheden.
Tiny houses zijn de nieuwe trend van de laatste jaren. Volgens sommigen ‘DE’ oplossing voor de verdichting, voor anderen het ideaalbeeld van wonen in het groen.
Wens je het reliëf in je tuin of weide plaatselijk aan te passen? Wist je dat hier bepaalde regels aan verbonden zijn? Vaak heb je hiervoor immers ook een omgevingsvergunning nodig.
