Zonevreemde bedrijven die willen blijven waar ze gevestigd zijn, kunnen onder bepaalde voorwaarden een planologisch attest aanvragen. Maar waar moet de kernactiviteit zich dan precies bevinden? En wat verandert er binnenkort?
“Een planologisch attest vermeldt of een bestaand, hoofdzakelijk vergund en niet-verkrot bedrijf al dan niet behouden kan worden op de plaats waar het gevestigd is.”
De Vlaamse Codex Ruimtelijke ordening (afgekort VCRO) bepaalt dat een planologisch attest kan aangevraagd worden voor en door een bedrijf dat voldoet aan een van de volgende voorwaarden:
Deze voorwaarden vereisen dus niet dat het planologisch attest moet aangevraagd worden door de eigenaar van de gronden. Wel is vereist dat de aanvrager een ter plaatse gevestigd bedrijf is. Een planologisch attest is immers een beslissing met individuele draagwijdte en een persoonlijk karakter.
Zoals eerder beschreven vermeldt een planologisch attest of een bestaand, hoofdzakelijk vergund en niet-verkrot bedrijf wel of niet behouden kan blijven op de plaats van vestiging. “Hoofdzakelijk vergund” betekent dat de aanvrager de vergunningstoestand van het corpus van het bedrijf, de ruggengraat of de ‘core business’ moet aantonen” (Parl. St. Vl. Parl., 2001 - 2002, 1203/4, 17).
En bovendien moet deze ‘core business van het zonevreemd bedrijf zich ook daadwerkelijk reeds op de site bevinden. Dit omdat het zonevreemd bedrijf eveneens bestaand moet zijn. ( RvS 31 januari 2025, nr. 262.199) In dit recent arrest van de Raad Van state bevestigde de Raad dat het niet de bedoeling kan zijn dat de aanvrager via een planologisch attest een rechtsgrond creëert voor een nieuw zonevreemd bedrijf.
Een planologisch attest kan dus soelaas bieden aan bedrijven die zonevreemd gelegen zijn maar deze bedrijven zijn bestaand, hoofdzakelijk vergund en niet verkrot. Een planologisch attest vormt geen juridische basis voor een nieuw zonevreemd bedrijf.
Er is een alternatief voor het planologisch attest op til. Het decreet van 17 mei 2024, tot invoering van de modulaire omgevingsvergunningsprocedure voorziet ook in het omgevingsbesluit.
Het omgevingsbesluit voor bedrijvigheid is een beslissing over een omgevingsvergunning in combinatie met een planologische herbestemming.
Het is een instrument om ruimtelijk rendement, werken van algemeen belang en planologische attesten versneld te realiseren. Het wordt hiermee mogelijk om voor deze soort projecten in één aanvraag een plan te wijzigen én een omgevingsvergunning af te leveren.
Dit instrument beoogt een oplossing te bieden voor het vastgesteld probleem namelijk dat een planologisch attest enkel navolging krijgt door een vergunning maar niet door een RUP, waardoor de zonevreemdheid van het bedrijf bestendigd blijft. Het heeft als doel een geïntegreerde aanpak van een omgevingsvergunning én een RUP voor de uitbreiding van bestaande, hoofdzakelijk vergunde en niet verkrotte bedrijven.
Laat ons duidelijk zijn, dit alternatief is op til maar het omgevingsbesluit voor bedrijvigheid is nog niet in werking getreden. Het legislatief traject dat het nog moet doorlopen is zeker op te volgen.
Twijfel je of jouw bedrijf in aanmerking komt voor een planologisch attest of het toekomstige omgevingsbesluit? Wij bekijken het graag samen met jou.Laat je situatie analyseren
Het regeerakkoord wenst de mogelijkheden rond de zonevreemde functiewijzingen te actualiseren. Er wordt hiervoor expliciet verwezen naar het geurkader. Het moet als landbouwer-op-rust mogelijk blijven om de voormalige bedrijfswoning om te zetten naar een particuliere woning. Echter, de wetgever wenst de vergunning te koppelen aan kwaliteitseisen om het ruimtebeslag in agrarisch gebied terug te dringen én om zone-eigen activiteiten te beschermen.
Stel je voor je woont op een rustige plek in agrarisch gebied. Je woning is zonevreemd. De kinderen zijn het huis uit en je overweegt om in een deel van de vrijgekomen ruimte een B&B onder te brengen. Maar wat komt er allemaal kijken bij het oprichten van deze B&B?
Wie in het agrarisch gebied wil wonen en daarvoor een voormalige landbouwbedrijf aankoopt maar zelf geen land-of tuinbouwbedrijf zal uitbaten moet voorafgaand een zonevreemde functiewijziging aanvragen. Dit kan een zonevreemde functiewijziging van landbouw naar zuiver wonen zijn, maar dit kan ook naar andere functie zijn zoals paardenhouderij, manege, dierenartspraktijk, logies,..
