Wat telt als verharding? Ook waterdoorlatende materialen zijn vaak vergunningsplichtig

Grind, grasdallen, kunstgras of boomschors? Ook die vallen onder de noemer 'verharding' en zijn dus meestal vergunningsplichtig. De regelgeving laat weinig ruimte voor interpretatie. Hoe wordt verharding juridisch gedefinieerd, wanneer is een vergunning vereist en in welke gevallen is een vrijstelling mogelijk?

HOE WORDT BEPAALD WAT VERHARDING IS? 

Hiervoor dient gekeken te worden naar verschillende definities samen:

  • Van Dale: 

Een ‘plaats waar, of datgene waarmee iets verhard is’. 

  • Vlaamse Codex Ruimtelijke ordening:

Een verharding is een soort constructie. Een constructie wordt in artikel 4.1.1. VCRO als volgt gedefinieerd: “3° constructie: een gebouw, een bouwwerk, een vaste inrichting, een verharding, al dan niet bestaande uit duurzame materialen, in de grond ingebouwd, aan de grond bevestigd of op de grond steunend omwille van de stabiliteit, en bestemd om ter plaatse te blijven staan of liggen, ook al kan het goed uit elkaar genomen worden, verplaatst worden, of is het goed volledig ondergronds;”

  • Parlementaire vraag 2021:

Toenmalig minister van Omgeving Zuhal Demir oordeelde in 2021 in haar antwoord op een parlementaire vraag dat er sprake is van een (vergunningsplichtige) verharding wanneer de aard en/of toestand van het bodemoppervlak aan de hand van artificiële, (semi-) ondoorlaatbare materialen wordt gewijzigd waardoor essentiële ecosysteemfuncties van de bodem verloren gaan.

Bijgevolg wordt ieder element dat wordt aangebracht op de grond waarbij het onderliggende ecosysteem kan verloren gaan, als verharding beschouwd. Dit varieert aldus van zowel betonverharding, asfalt en klinkers, naar grind, grasdallen, kunstgras en boomschors. 

Hierbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen het feit of de verharding al dan niet waterdoorlatend is. Waterdoorlatende verharding is de norm geworden.

VRIJSTELLING BIJ DE WONING

Het Vrijstellingenbesluit stelt dat een omgevingsvergunning voor verharding aan of bij de woning/woningbijgebouw onder welbepaalde voorwaarden niet is vereist. 

De regelgeving stelt:

“De plaatsing van niet-overdekte constructies in zijtuin en achtertuin, ingeplant tot op 1 meter van de perceelsgrens of tot tegen een bestaande scheidingsmuur, voor zover de gezamenlijke oppervlakte van dergelijke constructies, met inbegrip van alle bestaande niet-overdekte constructies in zijtuin en achtertuin, 80 vierkante meter niet overschrijdt en voor zover het hemelwater dat op de niet-overdekte constructies valt, niet wordt afgevoerd van het eigen terrein. De overloop van een zwembad mag worden aangesloten op de riolering.”

“9° de plaatsing in de voortuin van de strikt noodzakelijke toegang tot en oprit naar het gebouw, voor zover het hemelwater dat erop valt, niet wordt afgevoerd van het eigen terrein. Deze vrijstelling van vergunningsplicht geldt niet voor het overwelven of inbuizen van grachten en waterlopen, behalve de overwelving of inbuizing van een baangracht, vermeld in punt 9°/1;”

Wanneer is een vrijstelling mogelijk?

Om van deze vrijstellingen te kunnen genieten dienen volgende voorwaarden te worden voldaan:

  • de woning/het woningbijgebouw dient hoofdzakelijk vergund of vergund geacht te zijn; 
  • de strikt noodzakelijke toegang tot een oprit naar de woning alsook de niet-overdekte constructies dienen volledig te worden uitgevoerd binnen een straal van 30 meter van de woning. Deze 30 meter regel geldt tevens voor de strikt noodzakelijke toegang tot en oprit naar het woningbijgebouw;
  • de vrijstelling inzake niet-overdekte constructies is voorts niet van toepassing in ruimtelijk kwetsbaar gebied, met uitzondering van parkgebied;
  • tenslotte dienen deze vrijstellingen steeds getoetst te worden aan de bestaande stedenbouwkundige voorschriften (RUP, BPA, gemeentelijke stedenbouwkundige verordeningen,…). Deze kunnen strengere regels bevatten.

Vragen? DLV staat voor je klaar!

Niet zeker of jouw verharding vergunningsplichtig is of in aanmerking komt voor een vrijstelling? Wij zoeken het graag voor je uit.

Vraag vrijblijvend advies aan